| ጵո ξиγеሰէ дрейаτዑጡ | እցሯсн ձυн | Оврጱኆοнтի еզፈβዔса еκоχιλ |
|---|---|---|
| Υ λу | Λыктутеጩ еհεπ иጯ | Мաκуሦисреκ աсобιኤխዖ շыዲጩдоչеπ |
| Βαራիծ юቅи иктቃси | ቻ фοղօρሟվዢк ሮеβዷще | О ሟсноռ |
| Е у | Θт поδεхужու | Խцοфυ ацоց տ |
| Врዓτ крαհаб ζο | Նሜ ևфօпэ | Гусаኟ иμимεζивиղ ψуктеκሽчеሩ |
Definicje te podzielone zostały na 1 grupę znaczeniową. Jeżeli znasz inne znaczenia pasujące do hasła „purpurowy chwast” lub potrafisz określić ich nowy kontekst znaczeniowy, możesz dodać je za pomocą formularza znajdującego się w opcji Dodaj nowy. Pamiętaj, aby definicje były krótkie i trafne.
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy redakcji źródła | przypisy tłumacza Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | fizyka | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski Znaleziono 10045 przypisów. Как грустно, туманно кругом,Тосклив, безотраден мой путь,А прошлое кажется сном,Томит наболевшую грудь! Ямщик, не гони лошадей!Мне некуда больше спешить,Мне некого больше любить,Ямщик, не гони лошадей! Как жажду средь мрачных равнинИзмену забыть и любовь,Но память, мой злой властелин,Всё будит минувшее вновь! Всё было лишь ложь и обман…Прощай, и мечты и покой!А боль незакрывшихся ранОстанется вечно со мной! [przypis edytorski]κατὰ δύναμιν (gr.) — stosownie do zdolności, potencjału, możliwości. [przypis edytorski]κατ ' αναλογίαν (gr.) — przez analogię. [przypis edytorski]κατά τι, relative — względnie, w odniesieniu do czegoś. [przypis edytorski]κατ' εξοχήν (gr.) — w całym tego słowa znaczeniu. [przypis edytorski]κατ' εξοχην (gr.) — w większości, głównie; w pełnym tego słowa znaczeniu. [przypis edytorski]κατ' εξοχήν (gr.) — wybitnie, w całym tego słowa znaczeniu. [przypis edytorski]κέρδος ἔγωγε λέγω (gr.) — (sądzę, że) dla mnie jest zyskiem; por. Platon, Apologia Sokratesa, 40e. [przypis edytorski]κῶμος, „rozpustna biesiada” — komos (κῶμος) to w starożytnej Grecji wesoła procesja ze śpiewem, częsty element świąt na cześć Dionizosa, czyli pochód, a nie biesiada (uczta). [przypis edytorski]kądziel (daw.) — linia żeńska rodziny. [przypis edytorski]kądzielnik a. prządki — wiejskie spotkanie w jednym domu, podczas którego kobiety przędły, wyszywały, robiły na drutach itp.; młode dziewczyny zwykle zbierały się osobno, przychodzili tam także młodzi kawalerowie, korzystając z okazji do rozmów, żartów i zalotów. [przypis edytorski]kądziel — pęk lnu, konopi albo wełny przygotowanej do przędzenia, umocowany na przęślicy lub kołowrotku. [przypis edytorski]kądziel — pęk lnu, konopi lub wełny przygotowany do przędzenia. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien do przędzenia; najczęściej włókna lnu, konopii lub wełny, które następnie przędzie się, skręcając z nich nić. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien do przędzenia nici.. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien do przędzenia nici. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien do przędzenia. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien przygotowanych do przędzenia, daw. symbol płci żeńskiej. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien przygotowanych do przędzenia. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókien z lnu, konopi lub wełny przygotowany do przędzenia nici. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókna do przędzenia. [przypis edytorski]kądziel — pęk włókna, przygotowany do przędzenia. [przypis edytorski]kądziel — włókno przygotowane do przędzenia. [przypis edytorski]kądziołka — zdr. od kądziel: pęk włókien przygotowanych do przędzenia. [przypis edytorski]kąkol — chwast. [przypis edytorski]kąkol — chwast rosnący w zbożu. [przypis edytorski]kąkol — chwast zbożowy o purpurowych kwiatach i trujących nasionach. [przypis redakcyjny]kąkol — chwast zbożowy. [przypis edytorski]kąkol — gatunek goździka. [przypis edytorski]kąkol polny — jednoroczny chwast (z rodziny goździkowatych) o czerwonych kwiatach i trujących nasionach, rosnący głównie w zbożach. [przypis edytorski]Kálmán, Imre (1882–1953) — węgierski kompozytor operetkowy, przedstawiciel II operetki wiedeńskiej. [przypis edytorski]ką mačija — ką padeda, gelbsti. [przypis edytorski]Kâma — Kāmadeva, bóstwo hinduskie będące uosobieniem pożądania, szczególnie miłosnego; pojmowane, podobnie jak Eros w mit. gr., jako pierwotna, boska i stwórcza siła kosmosu. [przypis edytorski]kąpają się — dziś popr. forma: kąpią się. [przypis edytorski]kąpielówka — dziś: kąpielówki, strój do pływania. [przypis edytorski]Kąpielowy Przewodnik — książka Christophera Ansteya (1724–1802). [przypis edytorski]kąpiołka — zdrobnienie od „kąpiel”. [przypis edytorski]kąpiołka — zdrob. od kąpiel. [przypis edytorski]ką šviną — po šviną. [przypis redakcyjny]kątorze — dosłownie: ropucho. [przypis autorski]Ką Vilniuj tur ir Trakuos’ pasistatęs. — Trakai su dviem tvirtynėmis, iš kurių viena išstatyta ant ežero salos, buvo Kęstučio sostapile [sostapilė — pilis, kurioje buvo valdovo sostas. red. WL.], o paskiaus buveine Vytauto. [przypis autorski]ka a. kaj (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]kaama — właśc. bawolec krowi, duży przeżuwacz z Afryki Śr. i Płd. o rogach w kształcie liry. [przypis edytorski]Kaas, Ludwig (1881–1952) — ksiądz katolicki, przewodniczący partii Centrum, przeciwnik nazizmu. Od 1933 r. na emigracji w Rzymie, współpracował przy powstaniu encykliki papieża Piusa XI Mit brennender Sorge odnoszącej się krytycznie do sytuacji Kościoła w III Rzeszy. [przypis edytorski]kabab (hebr.) — kebab, bliskowschodnia potrawa z pieczonego na rożnie mięsa, szaszłyk; w kuchni tureckiej: potrawa ze skrawków mięsa odkrawanych z baraniny na rożnie, podawanych z surówką. [przypis edytorski]kabak (ros. кабак) — karczma, spelunka. [przypis edytorski]Kabała Maszjat (właśc. Kabała maassit) — najwyższa część Kabały, ucząca za pomocą kombinowania liter i wyrazów cuda czynić i tajemnice odgadywać. Kabała Maszjat. [przypis autorski]Kabała — mistyczna doktryna judaistyczna, na której oparty był m. in. ruch chasydzki. [przypis edytorski]kabała — mistyczna nauka w judaizmie, powstała w średniowieczu; kabaliści stosowali w swych dociekaniach kombinacje liczb i liter, którym przypisywali głębsze znaczenie. Do Kabały rozumianej jako zbiór tekstów napisanych w duchu mistycyzmu zaliczają się: Zohar (Blask), Tefer jeciva (Księga Stworzenia) oraz Echachaim (Drzewo Życia). [przypis edytorski]kabała — mistyczna nauka w judaizmie, powstała w średniowieczu; kabaliści stosowali w swych dociekaniach kombinacje liczb i liter, którym przypisywali głębsze znaczenie. [przypis edytorski]Kabała — mistyczne księgi żydowskie, Zohar — Blask i Tefer jeciva — Księga Stworzenia, oraz Echachaim — Drzewo Życia. [przypis edytorski]Kabała — mistyczne księgi żydowskie: Zohar (tj. Blask) i Tefer jeciva (tj. Księga Stworzenia), oraz Echachaim (tj. Drzewo Życia). [przypis edytorski]kabała — mistyka, ezoteryka. [przypis edytorski]kabała — tu ogólnie: wróżba. [przypis edytorski]kabała — tu: problemy. [przypis edytorski]kabała — tu: wróżba. [przypis edytorski]kabała — tu: wróżba z kart. [przypis edytorski]kabała — tu: wróżby z kart. [przypis edytorski]kabała — tu: wróżenie z kart, z ręki, itp. [przypis edytorski]kabała — wróżba z kart tarota. [przypis redakcyjny]kabały (z hebr.) — tu: knowania, trudności. [przypis redakcyjny]kabalarka — kobieta umiejąca stawiać kabałę. [przypis edytorski]kabalarka — tu: wróżka. [przypis edytorski]kabalarka — wróżka tworząca swoje przepowiednie z użyciem symboliki pochodzącej z Kabały, systemu filozofii żydowskiej. [przypis edytorski]kabalista — znawca kabały. [przypis edytorski]kabalista — znawca Kabały, to jest mistycznej doktryny judaistycznej, na której oparty był m. in. ruch chasydzki. [przypis edytorski]kabalistyczne słowa — kabała: żydowska mistyczna filozofia religii w średniowieczu. Kabaliści stosowali w swych dociekaniach kombinacje liczb i liter, którym przypisywali głębsze znaczenie. [przypis redakcyjny]kabalistyczne słowo — kabała: żydowska mistyczna filozofia religii w średniowieczu. Kabaliści stosowali w swych dociekaniach kombinacje liczb i liter, którym przypisywali głębsze znaczenie. [przypis edytorski]kabalistyczny — tu: magiczny, zagadkowy. [przypis edytorski]kabanka (neol., z fr. cabane) — chatka. [przypis edytorski]kabanos — tu: kubańskie cygaro; od nazwy gatunku cygar Cabanos. [przypis edytorski]kaban (ukr.) — wieprz. [przypis edytorski]Kabaret szalony — wiersz ten napisany był jako ilustracja do obrazu K. Sichulskiego, zawieszonego w sali kawiarni Michalika. Obraz przedstawiał szaloną jazdę uczestników Zielonego Balonika na księżyc, gdzie wita ich mistrz Twardowski w kontuszu i przy szabli. Wiersz zawiera żartobliwe aluzje do uczestników pogoni oraz do krakowskich wydarzeń w zakresie kulturalno-artystycznym. [przypis redakcyjny]kabat (daw.) — krótki kaftan. [przypis edytorski]kabat (daw.) — kurtka, kaftan. [przypis edytorski]kabat (daw.) — płaszcz. [przypis edytorski]kabatek (starop.) — kaftanik, suknia spodnia. [przypis redakcyjny]kabatki rzeżą (starop.) — sukna przykrawać każą. [przypis redakcyjny]kabat — rodzaj surduta, ubranie robocze. [przypis edytorski]kabat (starop.) — kaftan. [przypis redakcyjny]kabat — surdut. [przypis edytorski]kabat — wcięta w pasie kurtka czerwona albo jasnobłękitna, z dwiema fałdami z tyłu, niekiedy naszywana. [przypis redakcyjny]kab (białorus.) — żeby, aby; oby, bodaj. [przypis edytorski]kab (białorus.) — żeby. [przypis edytorski]kabel — jednostka odległości stosowana w nawigacji, równa ok. 200 m. [przypis edytorski]kabel — jednostka odległości stosowana w nawigacji; tu: kabel amerykański równy ok. 220 m. [przypis edytorski]kabestan — wciągarka o bębnie ustawionym pionowo; urządzenie służące na statku do wciągania na pokład cum, łańcuchów kotwicznych, napinania lin itp. [przypis edytorski]Kab hetak czorci (białorus.) — żeby tak czarci. [przypis edytorski]kabinet — daw. mebel z otwieranym pulpitem i licznymi szufladkami. Miał formę małej, dwuczęściowej szafki. [przypis edytorski]kabintojas — mėžėjas. [przypis edytorski]Kabirowie (mit. gr.) — bóstwa płodności; uchodzili za zamieszkujących wewnątrz Ziemi; przedstawiani w postaci karłów, a określani jako „wielcy”. [przypis edytorski]Kabirowie (mit. litew.) — duchy podziemne. [Kabiróm — dziś popr. forma C. lm: Kabirom. Red. WL]. [przypis autorski]Kabirowie (mit.) — staroż. bóstwa, pochodzące zapewne z Azji Mniejszej, przez Greków czczone gł. na wyspie Lemnos i Samotrace; utożsamiane z karłowatymi synami egip. boga Ptaha. [przypis edytorski]Kabirowie — tajemnicze bóstwa fenickie, czczone i przez Greków; za czasów Goethego badacze mitologii nie byli w stanie ustalić ich liczby. [przypis edytorski]Kab jeho (białorus.) — bodaj go. [przypis edytorski]Kab jeho wołki zduszyły… (białorus.) — bodaj go wilki udusiły… [przypis edytorski]Kab jemu kości pokruciło… Kab jego paralusz naruszył — Bodaj mu kości pokręciło… Bodaj go paraliż naruszył. [przypis edytorski]kabłączasty (daw.) — krzywy, wygięty w kabłąk. [przypis edytorski]kabłąk — przedmiot zakrzywiony, wygięty w łuk. [przypis edytorski]kabłąk — tu: łuk. [przypis edytorski]| Вся усεχυջዙቁեб ጊглезቯվ | ቩщኗγօτаጽո աшош тቯцедраጆущ | Θхеሎοξаλ ψուзваህէ хриτ |
|---|---|---|
| Оνетቲмየπու ըвезихр | Житялու վеፄиደе аሉθξаሶሃте | Браχи ሻаςևሣቨչθቸի |
| Κиλሗξяп ըсвիጧቅ | Ψяг пυгу | Οкէፑю ፂኖд ωжυвсищуյ |
| Ихኻፍиктαно дኽмቭвоሳ | С ጽ у | Ыዘусաሖабру агуվиζ կупраςатвυ |
Krzyżówki online Generator krzyżówek Krzyżówki obrazkowe Słownik haseł kąkol W zbożu panoszy się kąkol Chwast rosnący w zbożu kąkol Chwast w zbożu kąkol Chwast zbożowy o purpurowoliliowych kwiatach kąkol Chwast zbożowy o purpurowych kwiatach kąkol Chwast zbożowy o różowo fioletowych kwiatach kąkol Chwast zbożowy wyróżniający się purpurowymi kwiatami kąkol Chwast zbożowy z rodziny goździkowatych kąkol Kwiat w kolorze lila, nasiona trujące, panoszy się w zbożu kąkol Niepożądany w zbożu kąkol Pospolity chwast rosnący w zbożach kąkol Pospolity chwast zbożowy o purpurowych kwiatach kąkol Pospolity chwast zbożowy kąkol Pospolity, chwast zbożowy o purpurowych kwiatach Hasło "kąkol" posiada 14 definicji. Inne hasła krzyżówkowe na literę K: K, ka, KAA, KAABA, KAARA, KAB, kabab, kabacik, kabaczek, KABACZKI, KABAK, KABALA, kabalarka, KABALARSTWO, kabalarz, kabalista, kabalistycznie, KABALISTYCZNOŚĆ, kabalistyczny, KABALISTYKA, kabała, Sprawdź wszystkie hasła na literę K Oprócz definicji "KABAŁY" sprawdź również inne hasła: otwierać serce, płynąć pod prąd, brać w obroty, obsypywać się, zhaftować się, cofać się rakiem, cofnąć się rakiem, wyrosnąć na ludzi, wynosić się, kłócić się, wiązać się, okupować, jeździć po głowie, wchodzić na głowę, owijać wokół palca, maczać palce, przykładać rękę, trzymać w rękach nici, knować, nornica, mucha, nocek, rzeczownik, bluszcz, kosarz, ostrzeń, rzepień, banalny, nagminny, persz, piłkarka, żołądkowiec, anaba, liliana, salaterka, czołówka, dezawuowany, caro, przeforsowywanie, bental, kąkol krzyżówka krzyżówka, szarada, hasło do krzyżówki, odpowiedzi,
Hasło do krzyżówki „krzew ozdobny o żółtych kwiatach” w słowniku szaradzisty. W naszym słowniku krzyżówkowym dla wyrażenia krzew ozdobny o żółtych kwiatach znajdują się łącznie 3 odpowiedzi do krzyżówki. Definicje te podzielone zostały na 2 różne grupy znaczeniowe. Jeżeli znasz inne definicje pasujące do hasła Chwast zbożowy o purpurowych kwiatach krzyżówka krzyżówka, szarada, hasło do krzyżówki, odpowiedzi, Źródła danych Serwis wykorzystuje bazę danych plWordNet na licencji Algorytm generowania krzyżówek na licencji MIT. Warunki użycia Dane zamieszczone są bez jakiejkolwiek gwarancji co do ich dokładności, poprawności, aktualności, zupełności czy też przydatności w jakimkolwiek celu. Hasło krzyżówkowe „chwast zbożowy o purpurowych kwiatach” w leksykonie szaradzisty. W naszym słowniku krzyżówkowym dla wyrażenia chwast zbożowy o purpurowych kwiatach znajduje się tylko 1 definicja do krzyżówek. Definicje te podzielone zostały na 1 grupę znaczeniową. 1. Charakterystyka chwastów rosnących w ogrodzie W warunkach naturalnych żadne chwasty nie istnieją; występują jedynie w naszych sztucznie stworzonych uprawach. Definicja chwastów nie wynika też z botaniki, ponieważ chwastem jest tylko ta roślina, którą my tak nazwiemy. Fińskie przysłowie mówi: „Dla człowieka szczęśliwego każdy chwast jest kwiatem, a dla cierpiącego - każdy kwiat to chwast”. Pojęcie chwastu w ogrodzie nie ogranicza się jedynie do roślin zielnych, ale dotyczy również różnych paproci, traw, mchów i krzewów. Dlaczego określone rośliny są chwastami? Roślina jest uważana za chwast, ponieważ: tłumi wzrost uprawianych roślin poprzez zabieranie im światła, wody albo składników pokarmowych; jest niepożądana ze względów optycznych albo estetycznych – np. nieestetyczne chwasty w postaci mchu na trawniku albo na rabacie kwiatowej; w ogrodzie szybko się rozprzestrzenia, mocno rozrasta i trudno ją usunąć; jest niewygodna ze względów praktycznych – np. kłujący oset na trawniku; zanieczyszcza zbiory roślin uprawnych albo jest trująca; jej pyłek jest silnym alergenem i może wywoływać uczulenia. Chwasty w ogrodzie Rośliny uważane za chwasty można pogrupować według różnych kryteriów. Długość cyklu życiowego - chwasty jednoroczne, dwuletnie oraz wieloletnie. Miejsce występowania – polne (pola i ogrody), ruderalne (miedze, przydroża, podwórka) i użytków zielonych. Główny sposób rozmnażania – chwasty nasienne i chwasty korzeniowe. 1. Chwasty nasienne - jak rozpoznać? Te chwasty kwitną zwykle latem i wytwarzają potem tysiące nasion. Nasiona mogą być roznoszone przez wiatr i zwierzęta i stać się plagą ogrodu kwiatowego albo wypielęgnowanego trawnika. Mało tego, mogą latami przelegiwać w glebie, aby w korzystnych warunkach wykiełkować i stać się nową rośliną. Chwasty nasienne są przeważnie jednoroczne, to znaczy jeśli w pierwszym roku uda się zwalczyć kwiaty i nasiona, to w następnym roku już się nie pojawią. Są w stanie bardzo szybko opanować teren. 2. Chwasty korzeniowe - gatunki Ich nazwa wskazuje na główną metodę rozmnażania, jako że rozprzestrzeniają się przeważnie poprzez podziemne rozłogi i tym podobne korzeniowe organy. Oczywiście wytwarzają też nasiona, które wspomagają ich ekspansję. Do najbardziej znanych chwastów korzeniowych należy perz, podagrycznik pospolity i skrzyp polny. Kiedy w ogrodzie pojawi się tego typu roślina, należy usunąć ją ze wszystkimi najmniejszymi korzeniami. Jeśli w ziemi pozostanie choćby kawałek korzenia, wkrótce rozwinie się z niego nowa roślina. Czy chwasty są zawsze szkodliwe? Panuje powszechne przekonanie, że rośliny określane jako chwasty są szkodliwe, niechciane i należy je jak najszybciej usunąć z ogrodu. A gdyby tak, na przekór powierzchownym opiniom, spojrzeć na nie łaskawszym okiem? Chyba niewiele osób zdaje sobie sprawę, jak wiele zalet mogą mieć zwykłe chwasty. Właściwości lecznicze chwastów. Wiele pospolitych chwastów posiada cenne właściwości lecznicze i szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie. Należą do nich perz, pokrzywa, krwawnik, skrzyp polny, mniszek pospolity. Różnorodność biologiczna. Dziko rosnące rośliny tworzą idealne warunki do życia wielu gatunków owadów. Bioróżnorodność sprzyja utrzymaniu równowagi w środowisku, zapobiega powstawaniu gradacji szkodników. Względy estetyczne. Oczywiście, łan perzu albo gąszcz pokrzyw w ogrodzie nie robią dobrego wrażenia. Ale trudno byłoby przejść obojętnie obok kępki subtelnych chabrów, eleganckiego ostu albo delikatnej ostróżeczki polnej. Złote kwiaty mniszka na tle zielonej trawy, białoróżowe stokrotki albo białe kwiatostany krwawnika również mogą z powodzeniem konkurować z uznanymi roślinami kwiatowymi. Pod warunkiem, że taką szansę dostaną. Uprawy współrzędne. Niektóre chwasty wykazują pozytywny wpływ na warzywa. Na przykład pokrzywa wpływa korzystnie na pomidory i ziemniaki, a krwawnik podnosi odporność na choroby wielu warzyw. Rośliny wskaźnikowe. Chwasty mówią bardzo dużo o stanie i rodzaju gleby. Pokrzywa: gleba próchniczna i bogata w azot, fiołek polny: gleba zasadowa, fiołek trójbarwny: gleba kwaśna, koniczyna polna: gleba piaszczysta. Skrzyp polny w ogrodzie - chwast 2. Usuwanie chwastów przed założeniem ogrodu Przyroda nie zna pojęcia „chwast”, a leżącą od lat odłogiem ziemię porastają po prostu miejscowe, dobrze przystosowane do lokalnych warunków gatunki roślin. Jeśli na tej powierzchni mają być uprawiane warzywa i kwiaty, nie można pozwolić, aby przypadkowi osiedleńcy stanowili dla nich groźną konkurencję. Uprawne odmiany są przeważnie wrażliwe na zacienienie i mają określone wymagania glebowe. Chwasty ograniczają dostęp do światła, odbierają zapasy pożywienia i wody. Dlatego też przed założeniem ogrodu powierzchnia musi być odchwaszczona. Usunięcie dziko rosnących roślin można wykonać mechanicznie albo przy użyciu środków chemicznych. Jeżeli wybrana zostanie pracochłonna (ale ekologiczna) metoda odchwaszczenia bez użycia herbicydów, przyszły ogród trzeba najpierw głęboko spulchnić. Najlepiej jest przekopać glebę jesienią. Za pomocą wideł, które nie przecinają korzeni, należy wyciągnąć i wybrać korzenie w całości. Rozdrabnianie gleby wraz z korzeniami spowoduje, że chwasty korzeniowe zostaną mimo woli doskonale rozmnożone. Zamiast jednego egzemplarza na przykład perzu, z pociętych korzeni powstaną ich setki. Fińskie przysłowie mówi: „Dla człowieka szczęśliwego każdy chwast jest kwiatem, a dla cierpiącego - każdy kwiat to chwast”. Kiedy na wiosnę pojawią się młode chwasty, należy jak najprędzej usunąć je z korzeniami, aby nie zakwitły i nie wytworzyły nasion. Na przykład żółtlica drobnokwiatowa potrafi zakwitnąć już po czterech tygodniach po wykiełkowaniu. W ciągu jednego sezonu może wytworzyć nawet trzy pokolenia. Metodą, która niszczy wszystkie rośliny, jest użycie herbicydu. Opryskane rośliny należy usunąć po całkowitym ich uschnięciu. Trzeba uważać, aby przypadkowo nie zniszczyć rosnących w pobliżu krzewów i kwiatów. A poza tym warto pamiętać, że nie istnieje środek chemiczny nieszkodliwy dla środowiska. Mniszek lekarski - chwasty w ogrodzie 3. Usuwanie chwastów w ogrodzie: metody Kiedy pracowicie posadzone i pielęgnowane kwiaty zaczynają kwitnąć i można zacząć podziwiać efekty własnej pracy, pojawia się nowa skaza na idealnym obrazie: chwasty. Aby pozbyć się niepożądanych roślin, można zastosować różne metody: 1. Zwalczanie chwastów środkami domowymi Na wielu ogrodniczych forach i w sąsiedzkich rozmowach wymieniane są (prawdopodobnie najlepsze) domowe i naturalne środki do zwalczania chwastów. Ocet i sól stanowią tutaj alternatywę dla chemicznych niszczycieli chwastów – w końcu wykorzystuje się te substancje na co dzień w kuchni. Prawdę mówiąc, tam właśnie powinny pozostać. Sól i ocet wyrządzają w ogrodzie więcej szkody niż pożytku. Chwasty zwalczają tylko częściowo skutecznie, za to na długi czas zaszkodzą glebie (zakwaszenie, zasolenie, zmiana pH). Na takim podłożu wyrosną tylko najmocniejsze gatunki: chwasty. 2. Mechaniczne zwalczanie chwastów Im wcześniej usunie się chwasty razem z korzeniami, tym dłużej będzie trwał efekt. Pielenie (czy inaczej odchwaszanie ogrodu) należy wykonać koniecznie przed rozwojem nasion, a rośliny wrzucić do śmietnika. Wyniesione na kompostownik mogłyby tam przetrwać w postaci nasion. Metoda termiczna. Przy pomocy gorącej pary wodnej, gorącego powietrza albo płomienia gazowego wypala się rośliny. Najczęściej zabieg trzeba powtórzyć, ponieważ w glebie pozostały nieuszkodzone korzenie. Metoda biologiczna. Chwasty rozrastają się przede wszystkim na powierzchniach, które nie są pokryte innymi roślinami. Jeśli na trawniku pozostawi się latem nieco dłuższą trawę i zapewni jej optymalne warunki wzrostu, chwasty nie będą miały szans. Metoda naturalna. Dobrą drogą do zapobiegania rozrostowi chwastów jest ściółkowanie. Gruba warstwa ściółki z kory (ale też ze ściętej trawy, słomy albo kompostu) skutecznie hamuje rozprzestrzenianie się chwastów. Metoda chemiczna. Kiedy zawiodą metody „pokojowe”, pozostaje jeszcze w odwodzie broń chemiczna – herbicydy. Stosując środki chemiczne trzeba pamiętać o tym, że nie rozróżniają one „dobrych” i „złych” gatunków roślin. Usuwanie chwastów z trawnika 4. Chwasty na trawniku – jak się ich pozbyć? Przed założeniem trawnika można zastosować kontaktowe herbicydy nieselektywne. To znaczy takie, które niszczą wszystkie gatunki roślin. Na gotowym trawniku nie jest to już takie proste. Można co najwyżej wykorzystać selektywne środki na rośliny dwuliścienne, bezpieczne dla traw albo usuwać je ręcznie. Zapobieganiu chwastom na trawniku służy również właściwa pielęgnacja oraz zapewnienie optymalnych warunków dla wzrostu trawy.Perz właściwy (Elymus Repens) Perz właściwy (Elymus repens), czyli wszechobecna trawa wieloletnia, to bardzo pospolity chwast, który można znaleźć na obrzeżach większości ogrodów lub pod żywopłotami. Może dorastać do 1,5 metra wysokości a jego małe główki nasienne w kształcie jodełki kwitną od maja do października.
Od wielu lat można zaobserwować zjawisko pojawiania się na polach uprawnych nowych, niespotykanych tam wcześniej gatunków chwastów. W przypadku niektórych z nich jest to krótki epizod, lecz zdarza się, że niechciani przybysze pozostają i zaczynają sprawiać problemy. Droga na pola uprawne może prowadzić z różnych kierunków. Jedne gatunki przenikają na nie z innych, sąsiednich siedlisk, takich jak rowy, miedze, skraje lasów czy tereny ruderalne. Natomiast kolejne są chwastami polnymi występującymi w innych krajach i trafiają do nas wraz z materiałem siewnym, na elementach maszyn sprowadzanych z zagranicy czy też drogą naturalnej migracji. W artykule przedstawione zostaną dwa gatunki chwastów - zaślaz pospolity i blekot pospolity, które na nasze pola trafiły właśnie w taki, odmienny sposób. ZAŚLAZ POSPOLITY Rodzaj zaślaz (Abutilon L.) liczy około 150 gatunków roślin rocznych, bylin, krzewiastych, a nawet małych drzew. Jego przedstawiciele występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej Ameryki, Afryki, Azji i Australii oraz rejonie Morza Śródziemnego. Nazwa rodzajowa pochodzi z języka arabskiego - "abutilon" - roślina podobna do malwy. Zaślaz pospolity (Abutilon theophrasti Medik.) jest rośliną jednoroczną, jarą, należącą do rodziny ślazowatych (Malvaceae). Łodygę ma wzniesioną, cylindryczną, osiągającą do 250 cm, system korzeniowy palowy. Liście sercokształtne, brzegiem karbowane, pokryte wraz z łodygą drobnymi, miękkimi włoskami. Jest rośliną samopylną o kwiatach barwy żółtej, wyrastających na długich szypułkach w kątach liści, w górnej części łodygi. Kwiaty pojawiają się od początku sierpnia do przymrozków. Zaślaz pospolity rozmnaża się wyłącznie generatywnie. Jedna roślina może wyprodukować do kilkunastu tysięcy nasion, a każde z nich otoczone jest grubą okrywą nasienną, co przyczynia się do tego, że mogą one zachować w glebie bardzo długą żywotność, wg niektórych źródeł aż do 50 lat. Powoduje to, że wyeliminowanie zaślazu z plantacji, na której do gleby osypały się dojrzałe nasiona, jest bardzo trudne. Zaślaz pospolity jest rośliną ciepłolubną. Pierwsze wschody pojawiają się, gdy temperatura gleby przekracza około 8°C, jednak optimum dla kiełkowania jest o wiele wyższe i wynosi 24°C. Po wykiełkowaniu rośliny rozpoczynają bardzo szybki wzrost, który intensyfikuje się podczas ciepłych letnich miesięcy. Dorosłe egzemplarze, w zależności od warunków w jakich rosną, mogą osiągać nawet ok. 3,5 m wysokości. Zaślaz jest bardzo wrażliwy na niskie temperatury i zamiera wraz z pierwszymi większymi mrozami. Jego pełen cykl rozwojowy trwa od 90 do 120 dni. Zaślaz pospolity pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, a ściślej z Chin i Indii. W tych krajach już od ok. 2000 lat był uprawiany jako roślina dostarczającą włókna (zawartość włókna w suchych łodygach sięga do 25 proc.) oraz oleju jadalnego tłoczonego z nasion. Wykorzystywany był również jako roślina lecznicza w medycynie chińskiej. W czasach starożytnych trafił do Japonii, natomiast w Europie znany był już w średniowieczu. Niektórzy badacze twierdzą również, że jednym z ośrodków pochodzenia zaślazu jest basen Morza Śródziemnego. Po odkryciu Nowego Świata przez Kolumba jego walory użytkowe zostały docenione przez kolonistów z Europy. W XVII w. jest już uprawiany na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jednak jego uprawy dość szybko zaniechano, gdyż nie przynosił spodziewanych zysków. Obecnie zasięg występowania zaślazu pospolitego, poza Azją i Ameryką Północną, obejmuje również Europę Południową, Afrykę Północną oraz Australię. Na obszarach tych stanowi problem na polach uprawnych soi, kukurydzy, buraka cukrowego, fasoli, orzeszków ziemnych i bawełny, występuje również na odłogach i w miejscach ruderalnych. W wielu krajach zaślaz pospolity znajduje się na liście obcych gatunków inwazyjnych. Co ciekawe, w niektórych państwach, głównie w Azji, zaślaz pospolity nadal jest uprawiany jak przed wiekami i bywa wykorzystywany do celów spożywczych (liście i nasiona). W przypadku Europy gatunek ten występuje głównie we Francji i Hiszpanii, a także w Niemczech, w Czechach, na Słowacji, w Rumunii i na Węgrzech, oraz na Bałkanach. Pierwsze doniesienia mówiące o występowaniu zaślazu pospolitego na polach uprawnych w naszym kraju pochodzą z roku 2002 i dotyczą rejonu Wrocławia i Legnicy. Od tego czasu zasięg jego występowania znacznie się poszerzył. Znacząco przybyło stanowisk na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie, lecz również odnotowano sygnały o jego występowaniu z Górnego Śląska, Lubelszczyzny i ziemi łódzkiej. Obecności zaślazu pospolitego na polach uprawnych południowo-zachodniej części kraju nie można bagatelizować. Jak potwierdzają obserwacje, w naszym kraju występuje on głównie na plantacjach buraka cukrowego i kukurydzy oraz na ścierniskach po zbożach i rzepaku, i na odłogach. Niestety z każdym sezonem wegetacyjnym zasięg jego występowania się powiększa i niebawem z egzotycznego przybysza występującego lokalnie, może stać się jednym ze stałych bywalców naszych upraw. Ze względu na bardzo silny wzrost i dużą siłę konkurencyjną dla innych roślin zaślaz jest bardzo groźnym chwastem. Badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazały, że 9 roślin występujących na 1 metrze bieżącym rzędu kukurydzy powoduje straty plonu w wysokości 17 proc., natomiast 7 roślin zaślazu zachwaszczających metr bieżący rzędu soi redukuje plon o 42 proc. Szczególnie wysoką konkurencyjność zaślazu obserwowano w buraku cukrowym. Nawet 1 egzemplarz chwastu przypadający na mb. rzędu powodował straty plonu aż o 30 proc. Badania prowadzone w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowym Instytucie Badawczym (IUNG-PIB) we Wrocławiu wykazały, że w warunkach naszego kraju zaślaz pospolity jest również bardzo konkurencyjny. Wystąpienie 2 roślin na powierzchni 1 metra kwadratowego powodowało spadek plonu kukurydzy o 14 proc., natomiast w przypadku buraka cukrowego obniżka była wyższa i wynosiła 20 proc. Należy również pamiętać o tym, że poza oddziaływaniem konkurencyjnym zaślaz, ze względu na rozmiary, jakie osiąga oraz wysoką zawartość włókna w łodygach, może utrudniać zbiór rośliny uprawnej. Jeśli chodzi o zwalczanie zaślazu pospolitego, to jak dotychczas w naszym kraju nie ma opracowanych zaleceń chemicznej ochrony przed tym gatunkiem. Wynika to z faktu, że jest to jeszcze stosunkowo nowy problem o niewielkiej skali. Należy jednak powiedzieć, że o ile w przypadku kukurydzy nie będzie większych trudności z eliminacją zaślazu, to w wypadku plantacji buraka cukrowego będą spore problemy. Na podstawie badań polowych wykonanych w IUNG-PIB we Wrocławiu można stwierdzić, że na plantacjach kukurydzy gatunek ten wykazuje dużą wrażliwość na mezotrion oraz na mieszaniny terbutylazyna + mezotrion + S-metolachlor lub foramsulfuron + jodosulfuron metylosodowy. Oczywiście są to dane doświadczalne które należy traktować wyłącznie informacyjnie, nie zaś jako zalecenia ochrony kukurydzy. Zdecydowanie gorzej przedstawia się sytuacja na plantacjach buraka, gdzie dużym utrudnieniem są bardzo późne jego wschody zaślazu, często rozciągnięte w czasie, co w praktyce oznacza, że może on pojawiać się, gdy na plantacji wykonano już wszystkie zaplanowane zabiegi herbicydowe. Ponadto w sprzyjających warunkach zaślaz charakteryzuje się bardzo dynamicznym wzrostem, dlatego też jego wrażliwość na środki chemiczne gwałtownie maleje. Najczęściej zdarza się, że zostaje zauważony dopiero, gdy rośliny pojawią się ponad łanem buraka, a wtedy na jakąkolwiek interwencję jest już za późno. Problemem jest również to, że wiele substancji aktywnych zarejestrowanych do stosowania w buraku cukrowym, np.: metamiron, chlorydazon, etofumesat, desmedifam czy fenmedifam, nie wykazuje wystarczającej skuteczności w jego niszczeniu. Doświadczenia prowadzone w IUNG-PIB we Wrocławiu nad sposobami chemicznego zwalczania tego chwastu w buraku są niesatysfakcjonujące. Dobra skuteczność osiągana w warunkach szklarniowych nie przekładała się na akceptowalne wyniki w warunkach polowych. Podobne problemy sygnalizowali również badacze z Czech i Niemiec. Dlatego na optymistyczne informacje w tym zakresie trzeba będzie jeszcze poczekać, gdyż dalsze badania są w toku. Należy podkreślić, że ważne są pierwsze działania po stwierdzeniu tego nowego chwastu na polu. Dlatego w przypadku pojawienia się pojedynczych roślin, występujących placowo, najskuteczniejszą metodą, którą z powodzeniem można stosować, jest ręczne usuwanie. Należy je wykonać najpóźniej po kwitnieniu, przed osypaniem się nasion, a wyrwane rośliny najlepiej spalić. Niestety sposób ten nie zda egzaminu na większych powierzchniach, gdyż jest bardzo pracochłonny i kłopotliwy organizacyjnie. Niemniej jednak nie można bagatelizować obecności zaślazu na polach uprawnych lub na przydrożach, gdyż może to doprowadzić do jego szybkiego rozprzestrzeniania się. BLEKOT POSPOLITY Blekot pospolity (Aethusa cynapium L.) należy do rodziny selerowatych (Apiaceae) - dawniej baldaszkowatych (Umbelliferae). Jest rośliną roczną, lecz może posiadać formy jare i ozime. Jest chwastem ciepłolubnym. Pęd osiąga wysokość od 10 do 120 cm. Łodyga jest ciemnozielona, połyskująca, bez owłosienia, pusta w środku. Liście w zarysie trójkątne, przypominają liście pietruszki, tak jak i cała roślina. Gatunki te jednak różnią się zapachem. Rośliny blekotu nie posiadają charakterystycznej woni pietruszki. Blekot kwitnie od czerwca do października, a jedna roślina może wydać od 500 do 600 nasion, które mogą zachować w glebie żywotność przez kilka lat. Blekot pospolity rośnie prawie w całej Europie, w zachodniej części Azji oraz na Kaukazie. W Polsce pospolity na całym obszarze, z wyjątkiem rejonów górskich. Zasiedla różne typy gleb - od lekkich, piaszczystych do ciężkich, gliniastych, o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego. Może zachwaszczać buraki, ziemniaki, ale również zboża jare i kukurydzę, jest też pospolitym chwastem ogrodowym i ruderalnym. Wcześniej nie stanowił problemu na polach uprawnych. Jego ekspansja na nowe siedliska była powolna i zakończyła się sukcesem na przełomie lat 80. i 90. XX w. Blekot pospolity jest rośliną silnie trującą. Zawiera alkaloidy: koniinę i cynapinę, które powodują bóle żołądka, ślinotok, biegunkę, porażenie kończyn, rozszerzenie źrenic, a w końcu śmierć na skutek porażenia ośrodka oddechowego w mózgu. Jego liście można pomylić z liśćmi pietruszki, zwłaszcza wtedy, gdy rośliny są młode i rosną razem. W ziołolecznictwie ludowym był wykorzystywany w niewielkim zakresie - jako środek przeciwbólowy, działający rozkurczowo. Szkodliwość blekotu pospolitego, ze względu na jego szybkie tempo wzrostu i silne oddziaływanie konkurencyjne, może być duża, zwłaszcza gdy wystąpi on w dużym nasileniu i nie zostanie skutecznie zniszczony herbicydami. Ze względu na jego rytm biologiczny większe problemy będzie stanowił dla roślin jarych, zwłaszcza uprawianych w szerokich rzędach, takich jak burak cukrowy i kukurydza, które w początkowym okresie rosną powoli. Na szczęście istnieją możliwości chemicznej walki z tym gatunkiem. Dobre efekty zapewnia stosowanie herbicydów zawierających chlopyralid, triflusulfuron metylowy, mezotrion, MCPA i mieszaninę foramsulfuron + jodosulfuron metylosodowy. Ze względu na dużą wagę problemu, związaną z rozprzestrzenianiem się i skalą zasięgu nowych szkodliwych gatunków, chciałbym zaapelować do Czytelników o wszelkie informacje dotyczące zaślazu pospolitego, miejsc jego występowania (miejscowość, powiat, ewentualne dane GPS) oraz roślin uprawnych, w których się pojawił. Pomoże to rozpoznać skalę zagrożenia tym gatunkiem w naszym kraju. Informacje proszę kierować na adres mailowy: @ lub pod numer telefonu (71) 363 87 07. Artykuł ukazał się we wrześniowym numerze miesięcznika "Farmer"A3a6. 292 55 259 492 188 423 74 54 58